Υποδομές

Όταν τα πράγματα που σου αλλάζουν τη ζωή είναι τόσο απλά όσο αυτά που περνούν από το χέρι σου...

 

A. Γήπεδα

Αρχικά απαιτείται η καταγραφή όλων των αθλητικών εγκαταστάσεων του δήμου που βρίσκονται σε χρήση, εκείνων που δεν χρησιμοποιούνται πια αλλά και όσων δεν έχουν ολοκληρωθεί. Ταυτόχρονα καταγράφονται οι ελλείψεις σε υποδομές και εξοπλισμό, γίνεται μελέτη των αναγκών συντήρησης, μελέτη θεμάτων ασφαλείας των κατασκευών αλλά και προστασίας των πολιτών που προσέρχονται στις εγκαταστάσεις αυτές αλλά και των εν γένει προβλημάτων που υπάρχουν.

Αφού ολοκληρωθεί το παραπάνω, οφείλουμε να «βάλουμε στο χαρτί» ένα μακροχρόνιο σχεδιασμό που θα αφορά στην πληρότητα των αθλητικών μέσων για το κάθε δ.δ. καθώς και συνολικά για την περιοχή. Με τον τρόπο αυτό, κάθε κίνηση θα γίνεται ανάλογα με τις αποφάσεις που έχουν παρθεί και έχουν καταγραφεί. 

Κατά τη λήψη της απόφασης για το ποια έργα θα συμπεριληφθούν στο πρόγραμμα, θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη σημασία στις ανάγκες κάθε δημοτικού διαμερίσματος, σύμφωνα με τον κοινωνημένο σχεδιασμό για τη χρήση της γης. Προφανώς, θα ληφθούν υπόψη και οι εγκαταστάσεις που ήδη υπάρχουν σε κάθε δ.δ., είτε ολοκληρωμένες είτε όχι, αλλά και παράμετροι όπως η λειτουργικότητα του εν λόγω χώρων, η ασφάλεια και η προστασία του περιβάλλοντος. Σε αυτό το κύκλο εγκαταστάσεων πρέπει να συμπεριληφθούν και οι σχολικές αθλητικές εγκαταστάσεις.

Γίνεται σαφές στο προηγούμενο Φύλλο του δ (diadromeas.gr/Πατριωτισμός του Πολίτη) ότι πρέπει να δούμε συνολικά τις ανάγκες της περιοχής. Δεν είναι δυνατόν είτε σε εποχές παχιών είτε σε «ισχνών αγελάδων» να απαιτεί κάποιος όλων των ειδών τους αθλητικούς χώρους σε κάθε δ.δ.. Ωστόσο, η περιοχή στο σύνολό της πρέπει να παρέχει όλες τις σχετικές δυνατότητες ικανοποιώντας τα κοινωνικά και πρακτικά κριτήρια που διέπουν τον ως άνω σχεδιασμό.

Δεδομένου ότι τα έργα αυτά (γήπεδα, αθλητικές εγκαταστάσεις) κατά την υλοποίηση τους είναι ιδιαίτερα δαπανηρά, κατατάσσονται στην κατηγορία εκείνων που είναι αρκετά δύσκολο να υλοποιηθούν εκ νέου και, άρα, ο τομέας της συντήρησης-συμπλήρωσης αποβαίνει ιδιαίτερα ωφέλιμος παρόλο που μπορεί να είναι δύσκολος και πολύπλοκος απαιτώντας την αυστηρή τήρησή του, στελέχωση με μόνιμο τεχνικό προσωπικό και την σωστή προμήθεια εξοπλισμού. Δεν είναι, όμως, ακατόρθωτο να καθαρίζονται τα χωμάτινα γήπεδα των δ.δ. (ενδεικτικά: Λεοντάρι, Μαυρομμάτι κ.α.) μέχρι να τροποποιηθούν (βλ. επόμενη παράγραφο), είτε να συντηρούνται άλλες εγκαταστάσεις (τένις στο Τάχι, γήπεδο καλαθοσφαίρισης στον Αγ. Νικόλαο κ.α.) από το να απαιτούμε σε τέτοιες εποχές το ακατόρθωτο.

Περνώντας τώρα στην τροποποίηση αθλητικών εγκαταστάσεων, αυτή περιλαμβάνει την αξιοποίηση χώρων που πλέον δεν χρησιμοποιούνται, όπως για παράδειγμα τα προαναφερθέντα γήπεδα ποδοσφαίρου ορισμένων τοπικών διαμερισμάτων, τα οποία δεν χρησιμοποιούνται αφού οι αντίστοιχες ομάδες είναι υποχρεωμένες να χρησιμοποιούν γήπεδα με πλαστικό τάπητα ή φυσικό χορτάρι.

Πολλές σκέψεις τροποποίησης και αξιοποίησης τέτοιων χώρων υπάρχουν και έχουν κατατεθεί κατά καιρούς από ιδιώτες ή φορείς ή απλούς καθημερινούς πολίτες. Προτάσεις που κυμαίνονται οικονομικά από το εφικτό έως το ανέφικτο. Παρόλα αυτά το σημερινό ανέφικτο, είναι το εφικτό των επόμενων ετών εφόσον δουλεύεις με μέθοδο και προσδιορισμένο στόχο.

Πρόταση τροποποίησης τέτοιου χώρου είναι και η μετατροπή του σε υπαίθριο γυμναστήριο που θα μπορεί να έχει και τη μορφή πάρκου. Έτσι θα παρέχεται δωρεάν άθληση όλες τις ώρες που μπορούν να συνδυάζουν άθληση με ψυχαγωγία ενώ ταυτόχρονα θα ενισχύουν τις κοινωνικές σχέσεις και το αίσθημα ομαδικότητας των πολιτών. Επιπλέον υπάρχει η δυνατότητα τοποθέτησης σκιάστρων τα οποία δεν εμποδίζουν τη φωτεινότητα του χώρου αλλά τις ακτίνες του ηλίου για να μπορεί να χρησιμοποιείται καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας.

Στο πλαίσιο αυτό, μια άλλη πρόταση είναι η μετατροπή τέτοιων χώρων σε θεματικά πάρκα, όπως για παράδειγμα «πάρκο περιπέτειας» που μπορεί να αποτελέσει εναλλακτική μορφή άθλησης, ή η μετατροπή σε «πάρκο ψυχαγωγίας» με θέματα που μπορούν να αντληθούν από το χώρο του θεάματος, της τοπικής ιστορικής παράδοσης ή οικονομικής ιστορίας, της μυθολογίας κ.α..

Διατηρώντας τους υφιστάμενους χώρους και αξιοποιώντας όσους δύναται, η ανάγκη για δημιουργία νέων θα είναι μικρή. Σε κάθε νέο χώρο, εφόσον κριθεί αναγκαίο να δημιουργηθεί, είναι αυτονόητο ότι πρέπει να τηρηθούν οι παράμετροι ασφάλειας, σωστής λειτουργίας, οι αναλυτικές τεχνικές μελέτες, περιβαλλοντικές παράμετροι αλλά η συνεχής και σωστή εποπτεία των εργασιών από τη πλευρά του δήμου.

Υλοποίηση αθλητικών προγραμμάτων- αθλητικής εκπαίδευσης

Η άθληση αποτελεί ουσιαστική κοινωνική επένδυση γιατί βελτιώνει την ποιότητα ζωής του ανθρώπου, επιτυγχάνει τη βελτίωση του βιολογικού επιπέδου του, συμβάλλει στην πρόληψη εκφυλιστικών τάσεων, στην ανάπτυξη διαπροσωπικών σχέσεων και σε μια καλύτερη σχέση ανθρώπου και φυσικού περιβάλλοντος.

Κάποια τέτοια προγράμματα που θα μπορούσαν να προσαρτηθούν στο ετήσιο αθλητικό πρόγραμμα θα μπορούσαν να είναι Πρωτότυπα Φεστιβάλ Αθλητισμού, Σαββατοκύριακο Υγείας και Διατροφής (με περίπτερα από εταιρείες διατροφής και υγείας), Οργάνωση τουρνουά ποδοσφαίρου, μπάσκετ, βόλεϊ με συμμετοχή ομάδων του δήμου, αλλά και θερινά προγράμματα που θα περιλαμβάνουν αθλητικές δράσεις για μαθητές.

Είναι έκδηλο, επίσης, από τα παραπάνω σημεία, ότι δραστηριότητες πρωτότυπου χαρακτήρα όπως πεζοπορίες (που έχουν με επιτυχία διοργανωθεί στο παρελθόν), ορειβασία, ορεινή ποδηλασία, αναρρίχηση και άλλες, δίνουν τη δυνατότητα στους συμμετέχοντες να αναπτύξουν νέες αθλητικές δράσεις αλλά και να διασκεδάσουν. Επίσης, διαλέξεις-συζητήσεις τόσο σε σχολεία αλλά και σε εκδηλώσεις του δήμου με σχετική θεματολογία (Έλεγχος βάρους, Υπέρταση μαθητών-αθλητών, Άσκηση και διατροφή, Χρήση αναβολικών και Αθλητισμός, Βία & αθλητισμός, κ.α.) θα ήταν κάποιες επιπλέον σκέψεις.

Μια καλή στρατηγική για ουσιαστική ανάπτυξη του αθλητισμού και επιτυχή εφαρμογή των παραπάνω προγραμμάτων αποτελεί η ισόρροπη και ισότιμη ανάπτυξη του τριπτύχου: μαζικός αθλητισμός, σχολικός αθλητισμός, σωματειακός - ερασιτεχνικός αθλητισμός. Στο σημείο αυτό αναδεικνύεται η σημασία που έχουν οι τοπικοί αθλητικοί σύλλογοι, παρόλο που κατά κύριο λόγο αφορούν μόνον το ποδόσφαιρο, ως κοινωνικά κύτταρα που μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο για την εμπέδωση της Κοινής Αντίληψης (βλ. diadromeas.gr) με αμοιβαίες δράσεις ή σε συνεργασία ακόμη με τα Σχολεία και τις Διοικήσεις τους.

B. Παιδικές χαρές

Είναι γεγονός ότι ζούμε σε μια εποχή που ο χρόνος των παιδιών είναι ασφυκτικά προγραμματισμένος. Το παιχνίδι είναι το μόνο μέσο που τους προσφέρει τις απαραίτητες ώρες χαλάρωσης αλλά και λειτουργεί ως μηχανισμός που μετριάζει το άγχος. Επιπλέον, είναι κοινά αποδεκτό πως το παιχνίδι συμβάλλει στη νοητική, κινητική, συναισθηματική και κοινωνική ανάπτυξη των παιδιών. Έτσι, ο χώρος της παιδικής χαράς αποκτά ιδιαίτερη σημασία και αξία ως χώρος αγωγής, καθώς αποτελεί το υλικό πλαίσιο της δραστηριότητας του παιχνιδιού. Επομένως, οι απαιτήσεις, και η διερεύνηση που απαιτεί το θέμα του σχεδιασμού, είναι μεγάλες και απαιτούν διεπιστημονική συνεργασία μελετητών με παιδαγωγούς.

Κατά την κατασκευή νέων παιδικών χαρών ή στις παρεμβάσεις στις υφιστάμενες παιδικές χαρές που δεν πληρούν τις καθορισθείσες από τη νομοθεσία προδιαγραφές  είναι απαραίτητο να ληφθούν μέτρα που θα βασίζονται στα απαιτούμενα πρότυπα και θα εξασφαλίσουν την ασφαλή πρόσβαση και παραμονή των παιδιών, ενώ θα πρέπει να ληφθούν μέτρα για ουσιαστική συντήρηση. Ακολουθούν ενδεικτικά σημεία μείζονος σημασίας που θα πρέπει να ληφθούν υπόψη.

Τελευταία, ιδιαίτερη σημασία έχει το κάθε κομμάτι σχεδιασμού να προβλέπει και την πλήρη ασφάλεια των παιδιών. Επιπλέον, δεδομένου ότι πολλά ατυχήματα συμβαίνουν λόγω έλλειψης σωστής επίβλεψης ο σχεδιασμός πρέπει να προβλέπει η επίβλεψη του χώρου να γίνεται εύκολα ελαχιστοποιώντας την προσπάθεια.

Το τμήμα αυτό του δημόσιου βίου γίνεται πολύ πιο ιδιαίτερο όταν αυξάνεται και ο πληθυσμός στον οποίο απευθύνεται. Έτσι, στη Θήβα αναδεικνύεται εντονότερη η έλλειψη εγκαταστάσεων παιδικών χαρών. Αν εξαιρέσουμε τον παιδότοπο της κεντρικής πλατείας, η πόλη δεν φαντάζει φιλόξενη παιδιών από αυτήν την έννοια. Πολλές γειτονιές της στερούνται, λοιπόν, τέτοιων χώρων. Είναι τα μικρά πράγματα που κρατούν έναν πολίτη στο χωριό ή την πόλη του.